Đảng, Nhà nước ta đã xác định rõ mục tiêu xây dựng ĐTTM trong tiến trình hiện đại hóa đất nước. Tuy đây là nhiệm vụ rất khó khăn, nhưng là nhiệm vụ buộc phải thực hiện để đưa đất nước phát triển hùng cường…

Đô thị thông minh phục vụ phát triển

Ngày nay, với sự bùng nổ của ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), người ta có thể lắp đặt các ứng dụng AI để hệ thống đèn tín hiệu giao thông thông minh hơn. Chúng có thể nhận biết lưu lượng qua lại trên từng trục đường ở các giao lộ để tự điều chỉnh thời gian chuyển đèn tín hiệu giao thông một cách tối ưu. Đó là một trong rất nhiều điển hình cho sự khác biệt giữa đô thị truyền thống và ĐTTM.

Nghiên cứu về ĐTTM, các nhà khoa học đưa ra rất nhiều khái niệm. Tuy nhiên, có thể hiểu đơn giản nhất, ĐTTM là xu hướng tất yếu trong kỷ nguyên của CMCN 4.0. Ở đó có sự ứng dụng rộng rãi CNTT, AI, lưu trữ và chia sẻ cơ sở dữ liệu lớn (big data) trong quản lý, chỉ đạo, điều hành của chính quyền (chính phủ điện tử, chính quyền điện tử); trong vận hành cơ sở hạ tầng phục vụ mọi mặt cuộc sống, từ sản xuất, kinh doanh, tới sinh hoạt hằng ngày của người dân.

Phối cảnh dự án thành phố thông minh nằm ở phía Bắc Hà Nội (xã Hải Bối, Vĩnh Ngọc và Kim Nỗ, huyện Đông Anh) do Tập đoàn BRG làm chủ đầu tư. Ảnh: VIỆT ANH

Xây dựng ĐTTM cũng đã được Đảng ta nêu mục tiêu rất rõ trong Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27-9-2019 về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc CMCN 4.0. Đó là đến năm 2025 sẽ hình thành một số chuỗi ĐTTM tại các khu vực kinh tế trọng điểm phía Bắc, phía Nam và miền Trung, từng bước kết nối với mạng lưới ĐTTM trong khu vực và trên thế giới. Trước đó, ngày 1-8-2018, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án Phát triển ĐTTM bền vững Việt Nam giai đoạn 2018-2025 và định hướng đến năm 2030; ngày 7-3-2019, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 17/NQ-CP về một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm phát triển Chính phủ điện tử giai đoạn 2019-2020, định hướng đến 2025. Điều đó cho thấy, ĐTTM đóng vai trò rất quan trọng trong tiến trình đưa Việt Nam đồng hành cùng cuộc CMCN 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn thế giới.

Nhiệm vụ mới, nhưng nhiều khó khăn

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh: Xây dựng ĐTTM là nhiệm vụ rất mới, hứa hẹn sẽ mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng có nhiều khó khăn, thách thức. Trong suốt cuộc hội thảo và phiên toàn thể của Diễn đàn cấp cao và Triển lãm quốc tế về công nghiệp 4.0 do Ban Kinh tế Trung ương phối hợp với các cơ quan tổ chức, rất nhiều khó khăn, thách thức đã được lãnh đạo các địa phương và các doanh nghiệp nêu rõ.

Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội Ngô Văn Quý nêu ra 4 vướng mắc trong quá trình triển khai xây dựng ĐTTM. Một là, thiếu quy chuẩn chung. Hai là, cần có danh mục và xây dựng phần mềm ứng dụng dùng chung để có thể tích hợp, kết nối với cả nước. Ba là, chưa có hướng dẫn việc thuê dịch vụ CNTT. Bốn là, thiếu chính sách đặc thù để khuyến khích nguồn nhân lực CNTT trong các cơ quan Nhà nước phục vụ sự nghiệp xây dựng chính quyền điện tử, ĐTTM. Theo ông Ngô Văn Quý, hiện nay, việc tuyển dụng và giữ chân nhân lực CNTT làm việc trong các cơ quan Nhà nước rất khó khăn do thu nhập chỉ bằng 1/4 lương của người làm việc trong lĩnh vực CNTT ở khu vực ngoài Nhà nước.

Phó chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Trần Vĩnh Tuyến chia sẻ: TP Hồ Chí Minh đã tham khảo mô hình ĐTTM của nhiều nước trên thế giới. Qua nghiên cứu cho thấy: Mỗi thành phố đều có cách làm khác nhau vì có đặc thù riêng. Bởi vậy, TP Hồ Chí Minh cũng phải “tự mày mò làm”. Vấn đề mang tính đặc thù, cần giải quyết của TP Hồ Chí Minh là giao thông, thoát nước và môi trường. TP Hồ Chí Minh đang xây dựng trung tâm điều hành thống nhất của thành phố để ứng dụng CNTT trong điều hành giao thông, thoát nước và môi trường với sự tích hợp khoảng 2.000 camera của các cơ quan Nhà nước và khoảng 1.000 camera của các tổ chức, doanh nghiệp, địa phương. Nhấn mạnh điều này, Phó chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Trần Vĩnh Tuyến nói: "Điểm khó khăn là các camera của người dân, doanh nghiệp chỉ có thể tích hợp vào trung tâm điều hành của thành phố khi phù hợp với khung kiến trúc về camera do thành phố ban hành để đáp ứng yêu cầu phân tích, dự báo. Do vậy, TP Hồ Chí Minh đề nghị sớm có khung kiến trúc cho ĐTTM...".

Giải quyết khó khăn, vướng mắc như thế nào?

Trả lời kiến nghị của các địa phương, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng nêu rõ: Tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là tập trung hoàn thiện khung pháp lý đồng bộ để phát triển Chính phủ điện tử, chính quyền điện tử; xây dựng khung kiến trúc chính quyền điện tử; hoàn thiện các hệ thống ứng dụng CNTT theo hướng tăng cường minh bạch và giải trình, lấy người dân làm trung tâm phục vụ; xây dựng chính phủ điện tử, chính quyền điện tử gắn với an toàn thông tin, an ninh mạng.

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, tất cả những vấn đề các địa phương nêu ra đều đã được Chính phủ nhận ra và cơ bản đã nêu ra tại Nghị quyết số 17/NQ-CP. Trong năm 2019, Bộ Thông tin và Truyền thông có kế hoạch làm việc với từng bộ, từng địa phương để giải quyết vướng mắc, khó khăn. Phát triển Chính phủ điện tử và ĐTTM là mục tiêu kép với mục tiêu số 1 là xây dựng được Chính phủ điện tử và ĐTTM hiệu quả; mục tiêu số 2 là thông qua đó để tạo ra các doanh nghiệp CNTT mạnh góp phần cho giai đoạn tiếp theo là chuyển đổi số, đẩy mạnh công cuộc chuyển đổi số quốc gia...

Chia sẻ kinh nghiệm của Hàn Quốc trong xây dựng ĐTTM, TS Namcheol Baik, Viện Công nghệ kỹ thuật và xây dựng Hàn Quốc, nói: "Thành công của Hàn Quốc trong phát triển ĐTTM trong 15-20 năm qua là dựa trên công nghệ tiên tiến của các tập đoàn tiêu biểu".

Giám đốc ngành hàng CNTT và khối doanh nghiệp của Công ty Điện tử Samsung Vina, ông Võ Hồng Hải nêu quan điểm, việc Việt Nam đi sau lại là yếu tố thuận lợi, vì có thể rút kinh nghiệm của các nước đi trước. Đây cũng là thời điểm công nghệ đã chín muồi. Việc cần làm hiện nay là lựa chọn công nghệ nào và bắt đầu từ đâu.

Xây dựng Chính phủ điện tử, chính quyền điện tử đang là nhiệm vụ rất khó khăn. Xây dựng đô thị thông minh, tiến tới xây dựng xã hội số, lại là nhiệm vụ khó khăn hơn nhiều do tính bao trùm và độ sâu của nhiệm vụ quá lớn. Tuy vậy, khó mấy cũng phải thực hiện cho được nhiệm vụ này, bởi nếu không hoàn thành mục tiêu, Việt Nam sẽ càng bị tụt hậu xa hơn các nước.

Nguồn: qdnd.vn