Lễ giỗ Chiêu Trưng Đại vương Lê Khôi năm 2016

Tướng quân Lê Khôi sinh ra ở xã Lam Sơn, huyện Thụy Nguyên (tỉnh Thanh Hóa), là cháu ruột của vua Lê Thái Tổ (vua Lê Lợi). Lê Khôi tham gia nghĩa quân Lam Sơn từ ngày đầu khởi nghĩa đến lúc kháng chiến chống quân Minh thành công. Ông từng tham gia Hội thề Lũng Nhai và có tên trong 35 công thần khởi nghĩa. Sau kháng chiến thắng lợi, Lê Khôi làm quan trải qua ba triều: Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông, Lê Nhân Tông, làm đến chức Khâm sai Tiết chế Thủy bộ Lục dinh, Hộ vệ Thượng tướng quân. Năm 1443, ông được phái vào làm Tổng trấn Hoan châu (Nghệ Tĩnh). Ở vùng đất này, ông chú trọng phát triển nông nghiệp, đào kênh, đắp đập, khai hoang lập làng, phát triển bờ cõi phía Nam. Năm 1446, Lê Khôi đem quân đi dẹp loạn, đại quân của ông đi đến đâu chiến thắng đến đó. Nhưng trên đường trở về, ông đã lâm bệnh nặng rồi mất tại núi Long Ngâm, làng Dương Luật - nay là xã Thạch Bàn, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh. Biết tin, triều đình nhà Lê đã tổ chức quốc tang và an táng thi hài ông tại chóp núi Long Ngâm và cho lập đền thờ tại đó. Năm 1487, Lê Khôi được vua Lê Thánh Tông truy tặng tước Chiêu trưng Đại vương. Tưởng nhớ đến công lao và sự nghiệp của Đại vương Lê Khôi, hằng năm cứ đến những ngày mùng 1 đến mùng 3 tháng 5 âm lịch, người dân các xã Thạch Bàn, Thạch Hải (huyện Thạch Hà), Thạch Kim, Mai Phụ (huyện Lộc Hà) lại hành lễ tế Chiêu trưng Đại vương.

Năm 2017, nhân dịp kỷ niệm 571 năm ngày mất của Chiêu Trưng Đại vương Lê Khôi, Ủy ban nhân dân huyện Thạch Hà sẽ phối hợp với Ủy ban nhân dân huyện Lộc Hà tổ chức lễ hội truyền thống Đền Chiêu trưng Đại vương Lê Khôi trọng thể, đảm bảo đúng nghi thức, nghi lễ truyền thống.

Lễ hội được tổ chức với phần chính lễ tại Đền Chiêu Trưng trên ngọn Long Ngâm, núi Nam Giới (Đền chính) bao gồm phần lễ và phần hội. Phần lễ bao gồm lễ sái tạo, khai lễ, lễ rước (các xã Mai Phụ, Thạch Kim có đền vọng tiến hành rước kiệu về Đền chính bằng đường thủy, các xã Thạch Bàn, Thạch Hải rước bằng đường bộ) và lễ giỗ. Trước khi diễn ra phần chính lễ ở Đền chính thì tại hai đền vọng là Đền Đông Phương (xã Thạch Kim) và Đền Mai Lâm (xã Mai Phụ - huyện Lộc Hà) đều tổ chức lễ rước thần trên sông Cửa Sót, từ cảng Cửa Sót xuống cửa Đền chính Long Ngâm. Sau khi tiến hành xong lễ giỗ, Ban nghi lễ tổ chức rước kiệu về các đền vọng theo thứ tự ở các xã Mai Phụ, Thạch Kim, Thạch Bàn, Thạch Hải và tiến hành tổ chức lễ kỵ Chiêu Trưng Đại Vương Lê Khôi tại các đền.

Phần hội được tổ chức bắt đầu từ ngày 26/5/2017 với một số hoạt động văn hóa, thể thao, trong đó có Giải cờ tướng trong khuôn khổ Đại hội Thể dục Thể thao huyện Thạch Hà.

Lễ giỗ Chiêu Trưng Đại vương Lê Khôi được tổ chức nhằm tưởng nhớ và tỏ lòng biết ơn công lao to lớn của Chiêu Trưng Đại Vương Lê Khôi, một vị tướng tài ba của dân tộc, người có công lớn giúp vua Lê đánh giặc giữ nước, thông qua đó, tuyên truyền, giáo dục tinh thần yêu nước, truyền thống đấu tranh chống giặc ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta. Đồng thời, góp phần duy trì lễ hội truyền thống của địa phương, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể của quê hương.

Nguyễn Nga -  Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch