Theo thông lệ, hàng năm, trong ba ngày 12, 13, 14 tháng Giêng âm lịch, chính quyền và người dân xã Mai Phụ long trọng tổ chức lễ dâng hương tưởng nhớ công đức của Mai Hắc Đế, vị vua hiền tài, nhân ngày húy nhật của Người. Cùng với việc tổ chức nhiều hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao thu hút sự tham gia đông đảo của cả cộng đồng làng xã, đã gần 5 năm nay, phong tục gói bánh chưng để cung tiến Mai Hắc Đế đã trở thành một nét đẹp văn hóa truyền thống của người dân Thạch Bắc (huyện Thạch Hà trước đây), nay là xã Mai Phụ (huyện Lộc Hà).

Bánh chưng tượng trưng cho đất mẹ với màu xanh của lá dong tượng trưng cho cây cỏ, có đỗ xanh, gạo nếp tượng trưng cho hoa quả, thịt lợn tượng trưng cho muông thú. Sản phẩm được làm ra từ sự sáng tạo, sức lao động của người dân, hòa quyện, tạo nên hương vị của món ăn không thể thiếu trong dịp tết đến, xuân về.

Bánh chưng chuẩn bị cung tiến Mai Hắc Đế

Sau Tết Nguyên đán, người dân xã Mai Phụ lại háo hức bắt tay cùng nhau chuẩn bị gói bánh chưng tiến lễ. Không ai bảo ai, mỗi người mỗi việc, ai khéo tay thì tham gia rọc lá, vào khuôn, gói bánh. Số còn lại thì chuẩn bị củi lửa, đun nấu… Không khí gói bánh, luộc bánh đông vui như một ngày hội lớn. Dường như qua mỗi việc làm, ai ai cũng muốn gửi gắm niềm thành kính, lòng tự hào khi hướng đến người anh hùng dân tộc Mai Thúc Loan - một trong những vị Vua tài ba đã có công lao to lớn trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước của dân tộc.

Khác với mọi năm, năm nay, gắn với sự kiện khởi công xây dựng dự án tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử - văn hóa Đền thờ Mai Hắc Đế, xây dựng tượng đài và quảng trường Mai Hắc Đế, việc làm bánh chưng để cung tiến Vua Mai được tổ chức với quy mô lớn hơn, số lượng bánh chưng nhiều hơn, yêu cầu cất lượng cao hơn. Ông Nguyễn Xuân Bắc, Bí thư Đảng ủy xã Mai Phụ cho biết: Đến nay, với sự tham gia của cả 7 thôn, 2.400 chiếc bánh chưng đã được nấu xong và trưng bày đẹp mắt. Đã có hơn một tấn gạo nếp, đậu xanh loại ngon, 150 kg thịt lợn và hàng nghìn chiếc lá dong được sử dụng để gói bánh. Trung bình mỗi thôn làm 300 đến 400 chiếc bánh. Tất cả kinh phí để thực hiện hoạt động này đều do các tổ chức, người dân và con em xã Mai Phụ ở khắp mọi miền đóng góp, công đức.

Ngày giỗ Mai Hắc Đế đã thực sự trở thành ngày hội văn hóa ở huyện Lộc Hà, thể hiện truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, “ăn quả nhớ người trồng cây”, góp phần lưu truyền một tín ngưỡng thờ cúng, tưởng nhớ công ơn của các bậc tiền nhân.

Trâm Anh (Đài Truyền thanh - Truyền hình Lộc Hà)