Tình hình an ninh chính trị và TTATXH những năm qua ở khu vực biên giới biển đảo thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận trong và ngoài nước bởi sự phức tạp của nó. Hà Tĩnh cũng không nằm ngoài tình hình chung đó. Là tỉnh có bờ biển dài 137 km với 4 cửa sông, cửa lạch (Cửa Hội, Cửa Sót, Cửa Nhượng và Lạch Khẩu) và 3 cảng biển (Cảng Vũng Áng, Cảng Xuân Hải, cảng Sơn Dương trong Khu kinh tế Vũng Áng huyện Kỳ Anh đang xây dựng), Hà Tĩnh có 31 xã, 1 thị trấn thuộc 5 huyện ven biển với dân số khoảng 53.200 hộ/207.882 khẩu, trong đó khoảng 3.300 hộ/25.000 giáo dân theo Đạo Thiên chúa. Ngoài sự xâm nhập trái phép của các tàu nước ngoài vào lãnh hải làm ảnh hưởng lớn đến việc khai thác, đánh bắt của bà con ngư dân, hoạt động thường xuyên của khoảng 700 người nước ngoài trong khu vực biên giới biển, tập trung chủ yếu là ở Khu kinh tế Vũng Áng, thuộc 26 quốc tịch làm việc tại 62 Công ty làm cho công tác đăng ký, quản lý...của các lực lượng chức năng tỉnh thêm phần phức tạp...

 Thi vẽ tranh về chủ đề biển đảo tổ quốc tại trường TH Thạch Lạc- Thạch Hà

Trước tình hình đó, để thực hiện có hiệu quả Quy chế khu vực biên giới biển trên địa bản, UBND tỉnh đã giao cho Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh chủ trì phối hợp với các ngành tham mưu cho UBND tỉnh quán triệt cho cán bộ chủ chốt của các sở, ban ngành, lực lượng và các huyện ven biển. Từ sự chủ động của Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh trong xây dựng đề án đấu tranh, phòng chống các loại tội phạm, Ban Chỉ huy các đồn BP đã tham mưu cho chính quyền các địa phương vùng ven biển trên địa bàn đóng quân tổ chức tuyên truyền, quản triệt Nghị định 161 và Luật biên giới quốc gia... giúp cho cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân khu vực biên giới biển nêu cao ý thức, cùng lực lượng BP tham gia công tác bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới, tăng cường công tác kiểm soát, kiểm chứng các phương tiện ra vào cửa biển.

Nhận xét về công tác này, ông Trần Quốc Hoàn – Phó chủ tịch UBND huyện Kỳ Anh, địa bàn trọng điểm về biển đảo, nói: Qua 10 năm triển khai, thực hiện Nghị định 161, các lực lượng và chính quyền địa phương trong tỉnh đã tổ chức tuyên truyền hơn 578 buổi với 12.570 lượt người tham, trong đó có 35 buổi/1.088 lượt người là công nhân, lãnh đạo các công ty, doanh nghiệp hoạt động ở khu vực biên giới biển. Đặc biệt, những năm gần đây, tình hình liên quan đến chủ quyền biển, đảo có nhiều diễn biến phức tạp, UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chức năng xây dựng chương trình, tài liệu để tuyên truyền, giáo dục cho nhân dân những quy định liên quan đến Biển Đông gắn với tuyên truyền nội dung Nghị định 161 và Hiệp định phân định Vịnh Bắc Bộ, Hiệp định hợp tác nghề cá giữa Việt Nam - Trung Quốc ở Vịnh Bắc Bộ. Thông qua đó kiến thức về biển, đảo của nhân dân được nâng lên, tránh được kích động của đối tượng xấu làm phức tạp tình hình và ảnh hưởng đến quan hệ đối ngoại Việt-Trung.

Tranh, ảnh về biển đảo tổ quốc được tổ chức triển lãm tại các trường học

Ông Trần Hữu Lượng – Ngư dân xã Cẩm Nhượng – Cẩm Xuyên, cho biết: Những năm qua, khu vực biên giới biển bước đầu đã được quan tâm đầu tư xây dựng, nhất là các công trình phục vụ dân sinh và phục vụ nhiệm vụ an ninh quốc phòng như: hệ thống đường giao thông ven biển, đê biển, điện, nước, nạo vét cửa sông, cửa lạch tạo điều kiện cho phương tiện đường thủy ra, vào. Cảng cá, khu neo đậu đậu tàu thuyền tránh, trú gió, bão cho ngư dân đã được xây dựng. Ở những nơi neo đậu tàu thuyền đều có nội quy quy định... Tất cả những cái đó đã làm chuyển biến tốt ý thức tự giác chấp hành của ngư dân, làm giảm số vụ trộm cắp, cờ bạc và tệ nạn khác.

Nhờ có sự tham gia của quần chúng nhân dân, thời gian qua, các lực lượng ở các vùng biển đảo trong tỉnh đã nắm bắt tình hình và tổ chức có hiệu quả công tác tuần tra, kiểm soát trên biển. BĐBP tỉnh đã phát hiện nhiều lượt tàu cá nước ngoài vi phạm, kịp thời thông báo và phối hợp với Hải quân Vùng I, Hải đoàn 38 BĐBP, Hải đội 102 Vùng I Cảnh sát biển tổ chức xua đuổi đạt hiệu quả cao, đúng đối sách trong xử lý, không tạo điểm nóng, căng thẳng, góp phần ổn định tình hình an ninh, trật tự trên biển. Thực hiện Nghị định 30/2010/NĐ-CP ngày 29/3/2010 của Chính phủ về huy động nhân lực, tàu thuyền và phương tiện dân sự tham gia bảo vệ chủ quyền các vùng biển đảo, UBND tỉnh đã phối hợp Bộ Tư lệnh Vùng 1 Hải quân xây dựng Kế hoạch thực hiện. Theo đó, tỉnh đã lập danh sách đưa vào diện đăng ký 15 tàu/103 ngư dân tham gia và giao cho BĐBP tỉnh theo dõi hoạt động trên biển, sẵn sàng huy động khi có yêu cầu gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Cùng với đó, tỉnh cũng đã thành lập được 29 tổ tàu thuyền an toàn trên biển với 156 tàu cá tham gia và đang chuẩn bị thành lập thêm 15 tổ mới. Các tổ tàu thuyền trên phát huy tốt tác dụng, hỗ trợ nhau khi sản xuất và cứu hộ, cứu nạn trên biển. Trong giải quyết vụ việc xảy ra liên quan đến an ninh nông thôn, thời gian qua, các lực lượng chức năng và chính quyền địa phương đã kịp thời phát hiện và tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo giải quyết ổn định tình hình các vụ việc xảy ra, không để lan rộng, kéo dài.

Công tác đấu tranh phòng chống tội phạm ở khu vực biên giới biển cũng để lại nhiều chiến công đáng ghi nhận. Thượng tá Nguyễn Văn Cảnh – Đồn trưởng Đồn BP Cửa Sót, cho biết: Các lực lượng chức năng và các cấp chính quyền địa phương trong thời gian qua đã tiến hành bắt giữ, xử lý hơn 400 đối tượng các loại; phạt hành chính 89 vụ/231 đối tượng; xung công quỹ trên 1 tỷ đồng; xác lập 23 chuyên án, 14 vụ/18 đối tượng tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép vật liệu nổ trái phép, thu giữ gần 400 kg thuốc nổ, 13.365 kíp nổ, trên 2.000m dây cháy chậm, 304 quả mìn tự tạo, trên 100 kg pháo; khởi tố 42 vụ với 78 đối tượng... Đặc biệt, lực lượng, Công an, BĐBP đang tích cực đấu tranh với đối tượng trộm cắp, chống người thi hành công vụ ở Khu kinh tế Vũng Áng, góp phần tạo niềm tin cho nhà đầu tư và đẩy nhanh tiến độ xây dựng các công trình của dự án.

Công tác đối ngoại được thực hiện tốt đã góp phần quan trọng vào việc nắm và xử lý tình hình, đặc biệt tình hình xảy ra trên biển. Chỉ tính riêng tại Đồn Biên phòng Cảng Vũng Áng, trung bình hàng năm đồn này làm thủ tục XNC cho gần 150 lượt phương tiện, gần 2.000 thuyền viên, trên 1 triệu tấn hàng hóa các loại. Các trạm Kiểm soát tuyến biển đã kiểm tra, kiểm soát và đăng ký xuất nhập lạch cho trên 20.000 phương tiện, với hơn 100.000 ngìn lượt thuyền viên hành nghề đánh bắt trên biển. Thông qua công tác kiểm soát XNC, đăng ký, kiểm soát xuất nhập bến đã phát hiện và xử lý nhiều vụ việc.

Sức mạnh tổng hợp của các cấp, các lực lượng trong xây dựng, quản lý, bảo vệ chủ quyền biển, đảo Hà Tĩnh được phát huy nhờ có quy chế phối hợp trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội và nhiệm vụ quốc phòng. Thông qua đó, các lực lượng thường xuyên duy trì giao ban giữa các lực lượng và phối hợp giải quyết các vụ việc xảy ra ở khu vực biên giới biển.