Công cuộc đổi mới, phát triển đất nước ngày nay đang đặt ra những yêu cầu cấp bách đối với công tác cán bộ của Đảng. Trong đó đội ngũ CBCC các cấp được đặc biệt quan tâm, nhất là cán bộ chủ chốt (CBCC) cấp cơ sở. CBCC ở cơ sở (bí thư, phó bí thư đảng uỷ, chủ tịch, phó chủ tịch hội đồng nhân dân, chủ tịch, phó chủ tịch uỷ ban nhân dân cấp xã, phường, thị trấn) là những người trực tiếp đối mặt và giải quyết những vấn đề cụ thể nảy sinh trong hoạt động thực tiễn ở cơ sở. Đường lối chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước có thực sự đi vào cuộc sống của người dân hay không, điều đó phụ thuộc rất lớn vào năng lực của đội ngũ CBCC cấp cơ sở. Suy cho cùng hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở được quyết định bởi phẩm chất, năng lực và hiệu quả công tác của đội ngũ CBCC cấp cơ sở. Bởi vậy, việc xây dựng đội ngũ CBCC cấp cơ sở vững vàng về chính trị, trong sạch về đạo đức, lối sống, có trí tuệ, kiến thức và trình độ năng lực để thực hiện các nhiệm vụ trong tình hình mới là đòi hỏi cấp bách được đặt ra trong thực tiễn hiện nay.

Trong những năm qua, Đảng ta đã có nhiều chủ trương, nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp như: Nghị quyết Trung ương 3 (khóa VII), Nghị quyết Trung ương 3 và Trung ương 7 (khóa VIII), Nghị quyết TW 6 (lần 2, khóa VIII), Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX; Nghị quyết Trung ương 6, khóa X, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng tiếp tục nhấn mạnh: "Đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ công tác cán bộ. Thực hiện tốt Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa; đổi mới tư duy, cách làm, khắc phục những yếu kém trong từng khâu của công tác cán bộ”, vv….

Thực hiện các chủ trương trên, BTV Tỉnh uỷ, BCH Đảng bộ tỉnh đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, chương trình, kế hoạch để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện, như Nghị quyết số 14-NQ/TU, Nghị quyết số 15-NQ/TU của BCH Đảng bộ tỉnh (khoá XV), Chương trình hành động số 700-Ctr/TU để triển khai, thực hiện Nghị quyết số 22-NQ/TW, ngày 02/2/2008 của BCH Trung ương Đảng (khoá X); đặc biệt đã ban hành 2 nghị quyết chuyên đề về cán bộ cơ sở: Nghị quyết số 07-NQ/TU ngày 20/10/2008 và Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 19/8/2009, vv...Đồng thời triển khai đồng bộ nhiều giải pháp trong công tác cán bộ từ tuyển dụng, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, đề bạt, bổ nhiệm và thực hiện chính sách cán bộ, vv…Nhờ vậy, chất lượng đội ngũ cán bộ nói chung, CBCC cấp cơ sở nói riêng ngày càng được nâng lên, cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao, góp phần quan trọng tạo nên sự chuyển biến tích cực trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hoá - xã hội, quốc phòng - an ninh, xây dựng đảng và hệ thống chính trị trong toàn tỉnh.

Tuy vậy, thực trạng đội ngũ CBCC cấp cơ sở đang đặt ra những vẫn đề cần quan tâm như: năng lực lãnh đạo, giải quyết những vấn đề phát sinh tại cơ sở còn hạn chế; trình độ lý luận chính trị, chuyên môn chưa đáp ứng với đòi hỏi thực tiễn đặt ra (hiện nay có 47,5% CBCC cơ sở có trình độ chuyên môn đại học, cao đẳng, 48% CBCC cơ sở có trình độ Trung cấp LLCT), nhất là trong quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực: kinh tế, đất đai, xây dựng, môi trường,vv..; công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và chế độ, chính sách cán bộ ở cơ sở vẫn còn những bất cập; tình trạng CBCC cấp cơ sở đang trong “vòng luẩn quẩn” là một thực tế; niềm tin và uy tín trong dân có biểu hiện sa sút, vv…

Để xây dựng đội ngũ CBCC cấp cơ sở đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, cần quan tâm một số vấn đề sau:

Thứ nhất, tiếp tục làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức cách mạng, đạo đức công vụ cho đội ngũ cán bộ chủ chốt nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm, uy tín của người cán bộ ở cơ sở.

Sinh thời Hồ Chí Minh từng nói: "Đạo đức cách mạng là nền tảng của Đảng, là gốc của người cán bộ, đảng viên". Trong điều kiện Đảng ta là đảng cầm quyền, các vị trí chủ chốt trong hệ thống chính trị các cấp nói chung và cấp cơ sở nói riêng đều do đảng viên nắm giữ và đảm trách, nếu tư tưởng chính trị, đạo đức cách mạng, đạo đức công vụ của CBCC ở cơ sở sa sút thì chính họ là nguyên nhân làm xói mòn nền tảng đạo đức xã hội, là nguy cơ cận kề nhất làm mất niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của đảng, quản lý của nhà nước ở cơ sở.

Thời gian qua, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo chấn chỉnh ý thức, trách nhiệm, đạo đức công vụ của người cán bộ, đảng viên từ tỉnh đến cơ sở. Triển khai nghiêm túc việc thực hiện chỉ thị 03-CT/TW của Bộ chính trị (khóa XI) về “Đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, đồng thời ban hành Chỉ thị 35 – CT/TU, Kết luận 05 –KL/TU về siết chặt kỷ luật kỷ cương hành chính trong cán bộ, đảng viên, chiến sỹ lực lượng vũ trang, đồng thời tập trung chỉ đạo thực hiện quyết liệt, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm; mở 3 lớp chỉnh huấn tập trung tại tỉnh cho 757 cán bộ chủ chốt cấp cơ sở để rèn quân, chỉnh cán, tiếp đó đã chỉ đạo cấp ủy cấp dưới tổ chức chỉnh huấn cho trên 3.000 lượt cán bộ cơ sở và cán bộ thôn xóm, vv…các chủ trương trên đã thực sự đi vào cuộc sống, được nhân dân hưởng ứng, đồng tình tạo đòn bẩy trong việc nâng cao chất lượng cán bộ các cấp, cũng cố niềm tin của quần chúng nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý điều hành của Nhà nước. Để các chủ trương trên tiếp tục phát huy, mang lại hiệu quả to lớn đối với việc xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt ở cơ sở đòi hỏi sự vào cuộc một cách chủ động, tích cực của cấp ủy các cấp, đặc biệt là cấp ủy cấp trên cơ sở và xem đây là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt của các cấp ủy đảng. 

Bên cạnh những giải pháp dài hơi, có những giải pháp có thể làm ngay, ít tốn kém thời gian và tiền bạc, nhưng mang lại hiệu quả tức thì và bền vững. Đó chính là sự gương mẫu của người đứng đầu mỗi địa phương, đơn vị. Sự gương mẫu của người đứng đầu địa phương, đơn vị là mệnh lệnh không lời để thuyết phục cấp dưới noi theo. Người đứng đầu mà nghiêm thì cấp dưới không thể làm bừa, làm ẩu. Người đứng đầu giữ được kỷ cương, kỷ luật thì cấp dưới không thể lộng hành, tự tung, tự tác. Ngược lại, mọi lời giáo huấn của người đứng đầu sẽ trở nên vô ích, nếu bản thân anh không gương mẫu. Trong phát biểu khai mạc Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương, khóa XI, Tổng bí thư yêu cầu “Từng cán bộ, đảng viên, trước hết là từng đồng chí Ủy viên Trung ương, Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư tự giác, gương mẫu tự phê bình, kiểm điểm, nhìn lại mình, tự điều chỉnh mình, cái gì tốt thì phát huy, cái gì xấu thì tự gột rửa, tự sửa mình”. Đó cũng chính là việc làm thiết thực trong học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. 

Thứ hai, tiếp tục sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện các quy chế, quy trình về xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở.

Xây dựng và hoàn thiện quy chế, quy trình công tác cán bộ là nhằm làm cho công tác cán bộ đi vào nền nếp, có tính khoa học, bảo đảm công tác cán bộ được thực hiện theo đúng nguyên tắc, chuẩn mực quy định. Nội dung các văn bản, quy chế, quy trình về công tác cán bộ phải thể hiện được nguyên tắc tập trung dân chủ, công khai, chặt chẽ, quy định rõ trách nhiệm, quyền hạn, quan hệ công tác, phân công chỉ đạo và tổ chức thực hiện đối với cấp ủy, chính quyền và cơ quan tổ chức, cán bộ các cấp.

Căn cứ các văn bản hướng dẫn của Trung ương, Tỉnh ủy, ban thường vụ cấp ủy cấp trên cơ sở cần tập trung rà soát, xây dựng và hoàn chỉnh một số quy chế, quy trình có vị trí quan trọng trong công tác cán bộ nhằm từng bước chuẩn hóa và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ:

Tập trung nghiên cứu, bổ sung, hoàn chỉnh quy chế, quy trình đánh giá cán bộ chủ chốt ở cơ sở. Đánh giá cán bộ là một khâu rất quan trọng trong công tác cán bộ. Đánh giá đúng, chính xác là căn cứ để lựa chọn, sắp xếp, bố trí, bổ nhiệm và sử dụng cán bộ đúng với năng lực, sở trường; đồng thời là căn cứ để cơ quan tổ chức, cán bộ các cấp chủ động trong việc đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện cán bộ. Yêu cầu của quy trình, quy chế đánh giá cán bộ phải thực hiện đúng nguyên tắc tập trung dân chủ, khách quan, công tâm. Việc đánh giá cán bộ dứt khoát phải do tập thể cấp ủy tiến hành và kết luận. Kết quả đánh giá phải công khai cho cán bộ được đánh giá. Tuy nhiên, đánh giá cán bộ là một việc khó, do vậy phải gắn vào tiêu chuẩn chức danh, chức trách của cán bộ, gắn vào công việc cụ thể, hoàn cảnh cụ thể và gắn với cơ chế chính sách, phân tích cụ thể điều kiện, hoàn cảnh mà cán bộ hoạt động. Phải căn cứ vào mối quan hệ, thái độ đối với quần chúng và việc chấp hành nghiêm túc các nghị quyết của Đảng. Xây dựng các tiêu chí, tiêu chuẩn đánh giá cho từng chức danh cán bộ, trong đó tiêu chí quan trọng nhất, chủ yếu nhất trong công tác đánh giá cán bộ là uy tín và hiệu quả công việc thực tế của cán bộ được đánh giá.

Xây dựng quy chế tuyển chọn cán bộ vào các vị trí chủ chốt ở cơ sở. Tuyển chọn cán bộ là khâu quan trọng để thu hút, phát hiện người có tài, đức, đủ điều kiện đáp ứng yêu cầu, chức trách của công việc đặt ra. Việc phát hiện, lựa chọn đúng cán bộ tốt, nhân tài tùy thuộc vào việc xây dựng các quy trình, quy chế tuyển chọn cán bộ. Trong điều kiện mới, cần mở rộng hình thức thi tuyển để tuyển chọn được người có đủ đức, tài đảm đương các vị trí chủ chốt ở cơ sở. Mặt khác có cơ chế, chính sách thu hút số sinh viên xuất sắc ở các trường đại học về công tác và có thể giao một số vị trí chủ chốt nếu có đủ cơ sở đánh giá khả năng đáp ứng yêu cầu công việc. Những năm gần đây, thực hiện chính sách thu hút nguồn nhân lực của tỉnh đã có gần 700 sinh viên tốt nghiệp đại học, cao đẳng vào làm việc ở cấp xã, đây là nguồn cán bộ trẻ cần được quan tâm đào tạo có lộ trình về thời gian, có kế hoạch kiểm tra, đánh giá nhận xét nhằm giúp đỡ cán bộ trẻ tiến bộ, trong số đó cân nhắc mạnh dạn bố trí, giao việc.

Thực hiện nghiêm túc việc điều động và luân chuyển cán bộ. Việc điều động và luân chuyển là nhằm rèn luyện, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong thực tiễn, là quá trình bổ sung kiến thức, kinh nghiệm thực hành trong lãnh đạo, quản lý điều phối cán bộ giữa các cấp, các ngành, các địa phương của huyện, thành phố, thị xã và cơ sở nhằm tạo ra sự đồng đều, cân đối về chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt tại các đơn vị. Hiện nay, bên cạnh việc luân chuyển cán bộ giữa cấp xã và cấp huyện được thực hiện khá tốt thì việc luân chuyển, điều động cán bộ chủ chốt giữa cấp xã với cấp xã hầu như chưa được thực hiện, đây là vấn đề mà cấp ủy cấp trên cơ sở cần quan tâm, nghiên cứu để có những giải pháp thích hợp trong luân chuyển, điều động cán bộ ở cơ sở đạt được mục đích, ý nghĩa của luân chuyển cán bộ. 

Xây dựng cơ chế tạo sự liên thông trong công tác cán bộ giữa cấp xã, phường, thị trấn và cấp huyện. Giải quyết tốt mối quan hệ này sẽ tạo được đầu ra cho cán bộ chủ chốt cấp xã, giải quyết được cái “vòng luẩn quẩn” hiện nay trong công tác cán bộ cấp xã, đồng thời là điều kiện để thu hút đầu vào, tạo nguồn lâu dài cho cán bộ cấp xã hiện nay

Thứ ba, nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát, quản lý đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở.

Kiểm tra, giám sát và quản lý đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp cơ sở là công việc quan trọng của cấp ủy cấp trên cơ sở. Đây là hoạt động nhằm nắm chắc thông tin, diễn biến tư tưởng, hoạt động của đội ngũ cán bộ. Cấp ủy phát hiện vấn đề nảy sinh, kịp thời điều chỉnh và tác động, làm cho đội ngũ cán bộ luôn luôn hoạt động đúng hướng, đúng nguyên tắc, quy định.

Để giữ uy tín, niềm tin trong nhân dân, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt ở cơ sở cần phải tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát cán bộ theo phương châm: Mọi hoạt động của cán bộ nói chung và cán bộ chủ chốt ở cơ sở nói riêng phải được quản lý, kiểm tra và giám sát chặt chẽ; ban thường vụ cấp ủy cấp trên và cơ quan quản lý cán bộ theo phân cấp trực tiếp tiến hành quản lý, kiểm tra, giám sát cán bộ; tăng cường việc kiểm tra, giám sát của quần chúng đối với cán bộ, của cán bộ cấp dưới đối với cán bộ cấp trên và ngược lại.

Việc quản lý, kiểm tra, giám sát cán bộ, nhất là cán bộ chủ chốt phải chú trọng tính toàn diện, tính kịp thời cả về chính trị, tư tưởng, đạo đức và kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao, về sinh hoạt và lối sống; quản lý kiểm tra chế độ tự học tập, rèn luyện, tình trạng sức khỏe của cán bộ, v.v… Kết hợp chế độ kiểm tra thường xuyên theo định kỳ với việc kiểm tra đột xuất. Cần có quy định cụ thể về thực hiện việc kê khai tài sản và mức thu nhập của cán bộ, đảng viên và của gia đình cán bộ vào dịp kiểm điểm, đánh giá cán bộ cuối năm và mỗi khi cán bộ được đề bạt, bổ nhiệm, điều động hoặc bầu cử. Công việc này phải được thực hiện có nền nếp, giúp cho việc quản lý cán bộ bảo đảm chặt chẽ và có hiệu quả hơn; góp phần hạn chế, ngăn ngừa tệ nạn tham nhũng, quan liêu, lãng phí và các biểu hiện tiêu cực khác trong đội ngũ cán bộ hiện nay.

Thứ tư, quan tâm chính sách đối với cán bộ cơ sở nói chung và cán bộ chủ chốt cấp cơ sở nói riêng. 

Chính sách cán bộ giữ một vị trí quan trọng trong công tác cán bộ, nhằm phát huy nhân tố con người trong thực hiện nhiệm vụ. Trong giai đoạn hiện nay, việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ đòi hỏi phải có những bổ sung, hoàn thiện về chính sách cán bộ, nhất là cán bộ chủ chốt cấp cơ sở. Trong điều kiện tỉnh ta hiện nay, chính sách đối với cán bộ chủ chốt cơ sở cần quan tâm đến việc chọn cử và hỗ trợ kinh phí cho đi đào tạo, bồi dưỡng; chính sách luân chuyển cán bộ chủ chốt; chính sách hỗ trợ tiền lương, vv...

Tin tưởng, với quan điểm nhất quán, quyết tâm thực hiện các nghị quyết của Đảng về công tác cán bộ nói chung, cán bộ chủ chốt cấp cơ sở nói riêng, với tư tưởng chỉ đạo quyết liệt và cách làm sáng tạo, trong thời gian tới Hà Tĩnh sẽ đạt được những kết quả tốt hơn trong xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở, đặc biệt là CBCC cấp cơ sở, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong bối cảnh hiện nay./.

Duy Vĩnh – BTCTU