Qua triển khai và thực hiện QCDC ở xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh trong những năm qua đã mang lại luồng sinh khí mới trong đời sống xã hội ở cơ sở, tạo động lực làm thay đổi mạnh mẽ bộ mặt nông thôn trên nhiều phương diện.

Tác động lớn nhất là QCDC đã góp phần đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp uỷ, quản lý điều hành của chính quyền cơ sở theo hướng ngày một dân chủ hơn, cụ thể và bám sát thực tiễn hơn, khắc phục được tình trạng quan liêu, cửa quyền. Đến nay, trên địa bàn toàn tỉnh đã có 262/262 xã, phường, thị trấn thực hiện cơ chế "một cửa", "một cửa liên thông". Các địa phương đã thực hiện niêm yết công khai một số quy định, những nội dung nhân dân được biết, được bàn và được quyết định tại trụ sở và hội quán để nhân dân thực hiện. Các thôn, xóm, khối phố trên địa bàn đã xây dựng được quy ước, hương ước và thường xuyên được bổ sung, hoàn thiện. 262/262 xã, phường, thị trấn đã có Ban thanh tra nhân dân và hoạt động có hiệu quả. Qua đó, quyền giám sát, khiếu nại, tố cáo của nhân dân được thực hiện và phát huy.

Trong 6 tháng đầu năm 2012, các xã, phường, thị trấn đã tổ chức tiếp 1.211 lượt người (định kỳ: 480 lượt; thường xuyên: 731 lượt), tiếp nhận 410 đơn (khiếu nại: 56, tố cáo: 40, kiến nghị phản ánh: 194), giải quết 135/150 vụ, đạt tỷ lệ 90%. Các vấn đề nãy sinh tại cơ sở được quan tâm giải quyết kịp thời, do vậy các đơn thư khiếu nại, tố cáo và đơn thư vượt cấp có chiều hướng giảm dần.

Chính quyền các xã, phường, thị trấn thông qua hoạt động triển khai QCDC ở cơ sở hầu hết đã có quy chế phối hợp với MTTQ và các đoàn thể, Ban thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư của cộng đồng ở địa phương để nâng cao năng lực hoạt động thực tiễn, tăng thêm uy tín, góp phần xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh. Đặc biệt thông qua đó, chính quyền các xã đã mang lại một phương thức mới trong công tác huy động nguồn lực từ nhân dân, bao gồm cả trí lực và vật lực vào xây dựng, phát triển quê hương trên mọi lĩnh vực.

Nhờ thực hiện tốt QCDCCS đã góp phần đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp uỷ, quản lý điều hành của chính quyền cơ sở theo hướng ngày một dân chủ, minh bạch hơn

Thực hiện QCDC ở xã, phường, thị trấn ở Hà Tĩnh trong những năm qua được thể hiện rõ nét trong chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Nhờ thực hiện tốt Quy chế dân chủ, sáu tháng đầu năm 2012, toàn tỉnh đã phát quang, giải toả 2.728 km đường giao thông, đào đắp 720.572 m3 nền đường, làm đường nhựa và bê tông hoá được 239,79 km, nâng cấp 269,99 km mặt đường, mở mới 154,53 km đường thôn, xóm; vận động nhân dân hiến tặng hàng ngàn m2 đất, xây dựng được hơn 200 mô hình chăn nuôi có hiệu quả. Trong đó một số địa phương điển hình như: Thạch Hạ (TP Hà Tĩnh), Thái Yên, Tùng Ảnh (Đức Thọ), Thiên Lộc, Yên Lộc (Can Lộc), Hương Minh, Đức Lĩnh (Vũ Quang), Xuân Viên, Xuân Mỹ (Nghi Xuân)... Bên cạnh đó, phong trào kiên cố hoá kênh mương, chỉnh trang khu dân cư, khu trung tâm xã và xây dựng các công trình phúc lợi xã hội được quan tâm đẩy mạnh.

Những kết quả trên đã cho thấy, việc tăng cường đưa Quy chế dân chủ ở cơ sở vào cuộc sống không chỉ là một yêu cầu nhiệm vụ mà hơn thế nữa đã nâng cao vai trò của chính quyền cấp cơ sở, đồng thời sẽ là một trong những yếu tố động lực, phát huy được sức mạnh tổng hợp, góp phần thực hiện thắng lợi những mục tiêu và nhiệm vụ mà địa phương đặt ra.

Thực hiện QCDC, đến nay hầu hết các khu dân cư trong tỉnh được chính quyền địa phương phối hợp với MTTQ và các đoàn thể xây dựng các quy ước, hương ước riêng. Nội dung quy ước, hương ước đều tập trung hướng mọi người dân trong cộng đồng nêu cao tinh thần đoàn kết, tích cực lao động sản xuất, xóa đói, giảm nghèo, vươn lên làm giàu chính đáng; xây dựng nếp sống văn hoá; đấu tranh bài trừ các loại tệ nạn, hủ tục, tích cực tham gia giữ gìn an ninh trật tự, chung sức xây dựng cộng đồng ấm no, hạnh phúc ngay tại thôn, làng, bản, tổ dân phố.

Bên cạnh những kết quả đạt được trong việc thực hiện QCDC ở cơ sở, vẫn còn bộc lộ nhiều thiếu sót, yếu kém trong quá trình thực hiện. Một số cấp uỷ Đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể nhân dân chưa nhận thức đầy đủ về vai trò, vị trí của việc xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở. Một số địa phương, triển khai xây dựng và thực hiện QCDC còn nặng về hình thức, chưa phát huy đầy đủ quyền làm chủ của nhân dân, có nơi, có lúc còn vi phạm quyền làm chủ của nhân dân. Sự phối hợp giữa cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể trong công tác chỉ đạo, kiểm tra, tổng kết và nhận diện các điển hình có nơi thiếu chặt chẽ, chưa đồng bộ, thiếu kiên quyết trong việc xây dựng và ban hành các quy chế, quy định, quy trình thực hiện công khai, dân chủ…