Xuất phát từ vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ quan trọng của chi bộ như vậy, cho nên sinh hoạt chi bộ là hình thức hoạt động và lãnh đạo chủ yếu của chi bộ không chỉ quyết định sức sống của chi bộ, mà còn biểu hiện năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng ở đơn vị, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng; vì vậy nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ là vấn đề quan trọng phải làm thường xuyên của công tác xây dựng Đảng ở cơ sở. Trong những năm qua quán triệt chỉ thi số 10-CT/TW ngày 30 tháng 3 năm 2007 của Ban bí thư Trung ương Đảng "về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ" các cấp ủy Đảng đã tích cực chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, gắn với việc thực hiện chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; nhờ vậy đã góp phần tích cực vào việc nâng cao năng  lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở Đảng, nâng cao hiệu quả thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị, xuất hiện nhiều tấm gương của tập thể, cá nhân tiêu biểu. 

Tuy nhiên "vẫn còn không ít tổ chức cơ sở đảng và chi bộ yếu kém; một bộ phận cán bộ, đảng viên, trong đó có cả đảng viên là cán bộ lãnh đạo, quản lý ở các cấp suy thoái về phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, nhiều cấp ủy, chi bộ chưa thực hiện nghiêm chế độ sinh hoạt đảng",(1) có những cuộc sinh hoạt chất lượng chưa cao, hình thức sinh hoạt còn đơn điệu, chưa sát với yêu cầu nhiệm vụ đặt ra. Hình thức sinh hoạt chuyên đề chưa được quan tâm. Chất lượng sinh hoạt chuyên đề chưa thiết thực, hiệu quả. Việc ghi chép biên bản chưa khoa học, chưa phản ánh hết tinh thần và nội dung của cuộc họp. Từ thực trạng chất lượng sinh hoạt của các chi bộ, xuất phát từ yêu cầu của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo Nghị quyết TW6 (lần 2) khoá VIII, để nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng trong giai đoạn hiện nay, thì việc tìm ra giải pháp nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ thực sự là vấn đề cấp thiết, để đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới đất nước và thực hiện tốt nghị quyết TW4 (Khóa XI) về một số vấn đề cấp bách trong công tác xây dựng Đảng hiện nay.

Để nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ cần thực hiện tốt các giải pháp sau:

Một, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trước hết phải nâng cao nhận thức của cấp uỷ và của từng đảng viên về vai trò, nhiệm vụ của tổ chức cơ sở đảng và các chi bộ. 

Hai, duy trì nền nếp sinh hoạt chi ủy; chi bộ, nâng cao chất lượng điều hành sinh hoạt chi bộ.

Cấp ủy đảng phải chỉ đạo thực hiện nghiêm, có nền nếp thực hiện đúng chế độ sinh hoạt định kỳ theo qui định của Điều lệ Đảng; chuẩn bị chu đáo nội dung, hình thức sinh hoạt chi bộ. 

Việc duy trì nền nếp sinh hoạt có tác động đến ý thức, thói quen sinh hoạt của đảng viên, là căn cứ quan trọng không thể thiếu trong khi đánh giá chất lượng sinh đảng viên. Sinh hoạt trở thành nền nếp tạo cho đảng viên có ý thức tự giác chấp hành Điều lệ Đảng, nguyên tắc, tổ chức và hoạt động của Đảng.

Tăng cường quản lý đảng viên, nâng cao ý thức tổ chức, kỷ luật trong sinh hoạt chi bộ. Chi bộ cần bố trí thời gian thích hợp để các đồng chí cán bộ lãnh đạo, quản lý tham gia đầy đủ các cuộc sinh hoạt, về nội dung, hình thức sinh hoạt chi bộ cần phải được chuẩn chu đáo, khoa học để tạo hứng thú sinh hoạt và đưa lại hiệu quả cao. 

Ba, nâng cao chất lượng điều hành sinh hoạt chi bộ của cấp ủy, trực tiếp là người chủ trì sinh hoạt là vấn đề quan trọng, có ý nghĩa quyết định thành công của buổi sinh hoạt chi bộ. Cấp ủy và bí thư phải nắm chắc yêu cầu, nội dung, qui trình và cách thức tổ chức điều hành sinh hoạt chi bộ đúng qui định, linh hoạt và sáng tạo, sinh hoạt chi bộ phải thực hiện đúng các thủ tục qui định .

Những vấn đề cần biểu quyết nhưng còn có ý kiến khác nhau thì phải trao đổi, thảo luận kỹ trước khi biểu quyết, có thể đề đạt lên cấp trên nếu thấy cần thiết. 

Bốn, thực hiện tốt các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng theo đúng qui định của Điều lệ Đảng. 

Thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ trong sinh hoạt chi bộ theo hướng vừa mở rộng dân chủ, vừa tăng cường kỷ cương, kỷ luật, khắc phục bệnh hình thức. Đảng viên dù ở cương vị nào cũng phải tham gia đầy đủ các kỳ sinh hoạt của chi bộ theo qui định của Điều lệ Đảng, nhằm nâng cao trình độ, vừa nâng cao tinh thần trách nhiệm của của cấp ủy viên, trước hết là bí thư trong việc chuẩn bị nội dung, hình thức sinh hoạt. Nội dung sinh hoạt phải thiết thực, cụ thể, tránh hình thức. 

Thực hiện nghiêm nguyên tắc tự phê bình và phê bình, nâng cao tính chiến đấu trong sinh hoạt chi bộ. Đồng thời phải chăm lo nâng cao trình độ, kiến thức, năng lực cho cán bộ, đảng viên, để họ tự chủ, tự giác trong tự phê bình và phê bình. 

Năm, chăm lo bồi dưỡng phẩm chất và năng lực cho đội ngũ cấp ủy

Chất lượng cấp ủy phụ thuộc vào chất lượng của từng cấp ủy viên, đặc biệt là đồng chí bí thư chi bộ. Để chọn được cấp ủy có chất lượng, vấn đề quan trọng là bảo đảm quyền dân chủ thực sự để đảng viên lựa chọn và bầu được những đồng chí tiêu biểu có phẩm chất chính trị, trình độ, năng lực tổ chức thực tiễn; có đạo đức, lối sống lành mạnh, được đảng viên và quần chúng tín nhiệm.

Để nâng cao chất lượng đội ngũ cấp ủy còn phải thường xuyên chú trọng bồi dưỡng nghiệp vụ công tác đảng, kinh nghiệm thực tiễn, kiến thức mới cho đội ngũ chi ủy viên, trước hết là bí thư chi bộ. 

Sáu, thực hiện tốt công tác đảng viên nhằm bồi dưỡng phẩm chất, đạo đức, lối sống và nâng cao trình độ mọi mặt cho đảng viên.

Chất lượng sinh hoạt chi bộ phụ thuộc vào phẩm chất và năng lực của đội ngũ đảng viên, vì vậy, thường xuyên giáo dục, rèn luyện, bồi dưỡng về phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống tốt đẹp cho đảng viên. Nâng cao chất lượng công tác phát triển đảng viên; phân công, quản lý đảng viên; kiểm tra, giám sát và đánh giá đảng viên.

Bảy, tăng cường sự lãnh đạo, hướng dẫn và kiểm tra của cấp ủy cấp trên đối với sinh hoạt chi bộ.

Nâng cao chất lượng sinh hoạt của chi bộ đảng là nhiệm vụ của toàn Đảng. Sự lãnh đạo của cấp trên trước tiên thể hiện ở việc nghiên cứu và ban hành những chính sách, quy định đúng đắn làm chuẩn mực hướng dẫn hoạt động của chi bộ. Sự lãnh đạo của cấp trên thể hiện ở sự gương mẫu trong công cuộc đổi mới, nhất là đổi mới tư duy, đổi mới về tổ chức và cán bộ, đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo của chính ngay cấp trên đối với chi bộ trong các đơn vị cơ sở. Cấp trên cần tập trung chỉ đạo chặt chẽ việc kiện toàn tổ chức chi bộ ở các đơn vị cơ sở, nhất là "các chi bộ yếu kém, đồng thời kiện toàn cấp ủy và tăng cường cán bộ cho những nơi có nhiều khó khăn, nội bộ mất đoàn kết."

Mặt khác, cấp uỷ cấp trên tăng cường kiểm tra giám sát chế độ sinh hoạt và chất lượng sinh hoạt của các tổ chức đảng. Có biện pháp cụ thể để theo dõi, giám sát, đôn đốc các chi bộ, đảng bộ giữ vững chế độ sinh hoạt và sinh hoạt có chất lượng.

Công tác kiểm tra của cấp uỷ cấp trên đối với sinh hoạt chi bộ là thực hiện chức năng lãnh đạo, đây là nội dung nhiệm vụ quan trọng của Đảng, cần phải tập trung lãnh đạo, chỉ đạo có hiệu quả.

Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, tổ chức cơ sở đảng đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cách mạng hiện nay là một trong những vấn đề bức xúc của công tác xây dựng Đảng. Chỉ có trên cơ sở nắm vững lý luận và những kinh nghiệm thực tiễn, với trách nhiệm đầy đủ của cấp ủy các cấp và của từng đảng viên thì mới làm cho Đảng ngang tầm với nhiệm vụ cách mạng hiện nay./.

1.(1)Ban Tổ chức Trung ương Đảng (2006),Hướng dẫn số 57-HD/BTCTW ngày 16/3/2006 Một số vấn đề nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ.

"Nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên", Tập 2, Tạp chí Xây dựng Đảng. 

(2) Chỉ thị số 10-CT/ TW của BBTngày 30/3/207.

Nguyễn Thanh Bình - Trưởng Phòng nghiên cứu KH-TT-TL