Đề tài cuộc thi nêu rõ: “Các tác phẩm phản ảnh hiện thực cuộc sống, con người và cảnh sắc thiên nhiên của nông thôn, nông nghiệp và nông dân Hà Tĩnh trong công cuộc đổi mới của quê hương, đất nước. Khuyến khích những tác phẩm phản ánh quá trình chỉ đạo triển khai, nêu gương các điển hình tập thể, cá nhân cũng như những thành quả bước đầu trong thực hiện xây dựng các tiêu chí NTM ở địa phương, cơ sở”.

Sau 5 tháng phát động cuộc thi, Ban tổ chức (BTC) đã nhận được 245 tác phẩm của 21 tác giả là hội viên chuyên ngành nhiếp ảnh và cộng tác viên gửi về dự thi. Theo BTC, qua các vòng chấm ảnh hết sức khách quan, công bằng, bám sát chủ đề và đầy tính chuyên môn cao của hội đồng giám khảo (do nghệ sĩ nhiếp ảnh Phạm Văn Tý – Phó Chủ tịch Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam làm Trưởng ban giám khảo cùng đại diện của Hội Liên hiệp VHNT và Văn phòng Điều phối NTM tỉnh). 85 tác phẩm được trưng bày tại triển lãm và 11 tác phẩm được trao giải thưởng.

Tuy nhiên, ngay trong ngày khai mạc triển lãm, các hội viên chuyên ngành nhiếp ảnh Hà Tĩnh và đông đảo công chúng đến thưởng lãm đã hết sức thất vọng về chất lượng chuyên môn cũng như tính thời sự của các tác phẩm, đặc biệt là các tác phẩm đạt giải cao (nhất, nhì, ba). Người viết xin tổng hợp các ý kiến đánh giá của giới chuyên môn ảnh cũng như nhiều người làm trong lĩnh vực truyền thông, báo chí và các nhà quản lý trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.

Bức ảnh đoạt giải nhất "Thanh niên tình nguyện nạo vét kênh mương nội đồng" của tác giả Văn Bảy để lại nhiều băn khoăn cho giới chuyên môn và đông đảo công chúng thưởng lãm...

Bức ảnh đoạt giải nhất với chú thích: Thanh niên tình nguyện nạo vét kênh mương nội đồng của tác giả Văn Bảy. Ở bức ảnh này, người xem không thể cảm nhận được chút gì về tính nghệ thuật. Phần bố cục rườm rà, thiếu hài hòa, cắt cúp vụng về. Màu sắc, ánh sáng không có gì đặc sắc và sử dụng kỹ thuật photoshop quá nhiều ở phần hậu cảnh.

Đặc biệt, về nội dung, theo đánh giá của nhiều người là hết sức phản cảm, không phản ảnh đúng thành quả xây dựng NTM của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hà Tĩnh suốt thời gian qua. Lẽ nào sau gần 3 năm xây dựng NTM, hệ thống kênh mương thủy lợi nội đồng của Hà Tĩnh vẫn còn hoang sơ như thế này? (Trong khi thực tế, sau gần 3 năm xây dựng NTM, toàn tỉnh đã hoàn thành hơn 1.000 km kênh mương cứng nội đồng).

Người xem có cảm giác như bức ảnh này chụp vào những năm đầu thập kỷ 70, khi đó, hệ thống kênh mương thủy lợi nội đồng đang còn hoang sơ, yếu kém. Nhưng thời ấy, thái độ lao động của thanh niên hăng hái hơn, tinh thần chuẩn bị cho buổi lao động chu đáo hơn, trong khi bức ảnh này lại cho thấy thanh niên lao động một cách uể oải, không có mũ nón, bảo hộ lao động…!

Bức ảnh đạt giải nhì có tựa đề Làng tôi ngày Quốc tế phụ nữ cũng của tác giả Văn Bảy

Hai bức ảnh giải nhì có tựa đề Làng tôi ngày Quốc tế phụ nữ cũng của tác giả Văn Bảy và Thị trấn Vũ Quang của tác giả Xuân Hòa cũng có nhiều điều đáng bàn.

Ở bức ảnh Làng tôi ngày Quốc tế phụ nữ ghi lại hình ảnh những người phụ nữ đang kéo co với hậu cảnh rườm rà, lộn xộn và đặc biệt không lột tả được nét đặc trưng văn hóa tiêu biểu trong NTM.

Bức ảnh đạt giải nhì: "Thị trấn Vũ Quang" của tác giả Xuân Hòa

Còn bức ảnh Thị trấn Vũ Quang chưa bàn đến chất lượng nghệ thuật nhưng chắc chắn đã “lạc đề” vì “thị trấn” không phải là “xã” nên không nằm trong địa phương thực hiện chương trình xây dựng NTM. Hơn nữa, thể lệ cuộc thi đã nói rõ: “Các tác phẩm phải thể hiện cuộc sống, con người và cảnh sắc thiên nhiên của nông thôn, nông nghiệp và nông dân Hà Tĩnh…”, sai đề tài và nội dung nhưng vẫn được giải nhì!?

Ở bức ảnh đoạt giải ba Chắp cánh tương lai của tác giả Quang Vinh theo đánh giá của những người làm công tác giáo dục, bức ảnh này phản cảm, thiếu tính sư phạm và không đúng với hoạt động giáo dục hiện nay ở các địa phương.

Bức ảnh đoạt giải ba: "Chắp cánh tương lai" của tác giả Quang Vinh

Bức ảnh ghi lại quang cảnh của lớp học mầm non khá lộn xộn, không có bàn ghế. Phía trên cô giáo đang chỉ tay về phía màn hình vi tính đặt cách các cháu khoảng 3-5m. Phía dưới, các cháu phải ngồi trên những chiếc chiếu trải giữa nền nhà và cùng giơ tay phát biểu.

Theo ông Dư Lý Trí – cán bộ Sở GD-ĐT, lớp học mầm non bố trí như thế này là thiếu tính sư phạm và khó có thể “chắp cánh tương lai” như tác giả mong muốn. Nếu cho rằng đây là thành quả trong thực hiện xây dựng tiêu chí giáo dục trong NTM của Hà Tĩnh thì càng không ổn.

Hà Tĩnh là một trong 3 tỉnh dẫn đầu cả nước trong thực hiện chương trình xây dựng NTM và đã có cách làm “bài bản, sáng tạo và hiệu quả”. Sau gần 3 năm xây dựng NTM, toàn tỉnh đã có hơn 69.000 hộ dân hiến đất với diện tích trên 3,5 triệu m2; có trên 623 mô hình SXKD quy mô vừa và lớn đạt hiệu quả kinh tế cao; đã có hàng trăm tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đỡ đầu tài trợ cho các địa phương với số tiền hàng trăm tỷ đồng; phong trào ứng dụng KHKT, cơ giới hóa nông nghiệp được triển khai một cách mạnh mẽ...

Bức ảnh “Hiến đất, hiến cây, phá bỏ tường rào mở rộng đường GTNT” của Quang Diện, được giới chuyên môn và công chúng đánh giá có tính thời sự cao nhưng không đạt bất kỳ giải phụ nào

Tuy nhiên, những gì mà các tay máy chuyên và không chuyên của Hà Tĩnh thể hiện qua 85 bức ảnh được trưng bày tại triển lãm lại chưa nói lên được điều đó. Còn về mô hình sản xuất cũng chỉ có 3-4 bức ảnh và chưa thể hiện được những mô hình thật sự điển hình, tiêu biểu. Nhiều người đến xem triển lãm tỏ ra thất vọng khi chỉ duy nhất 1 bức ảnh ghi lại hình ảnh người dân phá bỏ hàng rào cũ, hiến đất và đang xây dựng lại tường rào (xem ảnh 4) mới đạt tính thời sự và nội dung tư tưởng cao nhưng đáng tiếc bức ảnh này không lọt vào bất kỳ 1 giải phụ nào.

Dư luận đặt câu hỏi: những người cầm máy chưa “bắt kịp” hơi thở của phong trào hay BTC/ban giám khảo cuộc thi còn thiếu thực tế trước sự chuyển động mạnh mẽ của công cuộc xây dựng NTM tỉnh nhà trong gần 3 năm qua?